Collectie-item

Eerste vaandel van de Nieuwe Koninklijke Harmonie uit 1850.

Instelling/bron: Stadsmuseum Tilburg

Eerste vaandel (87,5 x 101 cm) van de Nieuwe Koninklijke Harmonie uit 1850. In 1820 werd in Tilburg door enkele vrienden het muziekgezelschap De Harmonie opgericht. Zij speelden in cafés en bij speciale gelegenheden. In de Sociëteit Philharmonie verzorgden zij vaste vrijdagavondconcerten. De Harmonie werd in 1839 ontbonden. Door de opheffing van vrijwel alle militaire muziekkorpsen wegens een economische depressie in 1843 kregen burgerlijke gezelschappen echter weer meer belangstelling. In 1843 werd derhalve de Nieuwe Harmonie opgericht, die ook een sociëteit ging exploiteren. Omdat het gezelschap geregeld had opgetreden voor koning Willem II en diens uitvaart in 1849 had begeleid, verkreeg de Nieuwe Harmonie in 1850 het predicaat Koninklijk. Vanaf toen verzorgde het korps zogeheten Armenconcerten, die tot 1966 een traditie zouden zijn. Daarnaast bleef de harmonie officiële plechtigheden begeleiden.

In 1878 betrok zij in de Stationsstraat een fraai sociëteitsgebouw met een concertzaal en een feesttuin. Er waren toen ruim vijfhonderd leden, hoofdzakelijk fabrikanten en gegoede middenstanders. Het ledenbestand zou nog lange tijd dit karakter behouden. Van 1948 tot 1968 organiseerde de Nieuwe Koninklijke Harmonie (NKH) jaarlijks haar vermaarde Midzomerfeesten. Op deze muziek- en dansavonden traden in de loop der tijd vele bekende artiesten op, zoals The Wooltown Jazz Band, The Duch Swing College Band, Greetje Kauffeld, Corrie Brokken en The Golden Earrings. De NKH is nog altijd een bloeiende vereniging en heeft nog steeds een harmonieorkest. Er worden allerlei activiteiten georganiseerd en buitenstaanders kunnen de sociëteit gebruiken voor onder meer feesten en vergaderingen. Het oorspronkelijke gebouw werd enkele jaren geleden gerestaureerd en een later aangebouwde zaal werd afgebroken. In de voormalige tuin werden appartementen gerealiseerd.

Het crèmekleurige vaandel – het eerste vaandel van de N.K. Harmonie – is aan twee zijden van geborduurde letters en voorstellingen voorzien. Voorzijde: medaillon in de vorm van een staand ovaal waarin een lier van bruin, goud en zwart, met rozentakken versierd. Boven het medaillon een kroon. Onder rondom het medaillon het opschrift: ‘NIEUWE KONINKLIJKE HARMONIE’, waaronder het jaartal: ‘1850’. Keerzijde: een schild met het wapen van Tilburg, waaronder respectievelijk tekst en jaartal: ‘TILBURG’ en ‘1843 1-9’.
Aan drie zijden van het doek zijn franjes aangebracht. Aan de vierde zwarte linten ter bevestiging van het vaandel aan de stok (welke ontbreekt). De stokbekroning bestaat uit een langwerpig houten voetstuk met klassieke profilering, waarop een goudkleurige gietijzeren lier. Opschrift voetstuk: ‘NIEUWE KONINKLIJKE HARMONIE TE TILBURG 1843/1850’ (over vier zijden). Aan de bekroning zit een gegolfde ijzeren draad waaraan de prijspenningen werden gehangen.
Het vaandel is vervaardigd door de dames F. Jansen en M. Maaijwee en aangeboden aan de N.K. Harmonie in 1850. In 1984 is het door de N.K. Harmonie in bruikleen afgestaan aan het Gemeentearchief Tilburg. [zie ook SMT00451: het tweede vaandel, SMT00702: portrettekeningen bestuur 1878 en een publicatiebord, SMT00704]. [RP]