Collectie-item
Schoolfoto Rijks-HBS Koning Willem II Tilburg, 1866-1867
Instelling/bron: Stadsmuseum Tilburg
Schoolfoto (21,5 x 27 cm) met onder andere Vincent van Gogh (1853-1890). Op 15 september 1866 liet de toen 13-jarige Vincent Van Gogh (Groot-Zundert 1853 – Auvers-sur-Oise (F) 1890) zich inschrijven in het Tilburgse bevolkingsregister. Hij ging in de kost bij Jan Hannik op Korvel 57 (Sint Annaplein 18-19). Hij werd leerling aan de Rijks-HBS Koning Willem II, destijds de enige HBS van Brabant.
In de eerste klas kreeg hij van de 34 lesuren per week 4 uur handtekenen en 1 uur rechtlijnig tekenen van Constant Huijsmans (er zijn twee tekenmethoden van Huijsmans in de Stadscollectie, namelijk SMT00625 en SMT00626). In juli 1867 nam hij deel aan het overgangsexamen. Hij scoorde een gemiddelde van 7,36 punt per vak. In het tweede leerjaar verliet hij om onbekende redenen vroegtijdig de HBS. Op 19 maart 1868 liet hij zich uitschrijven uit het bevolkingsregister en vertrok hij naar Zundert.
Er is slechts één gedateerde tekening uit zijn Tilburgse periode bekend (nu in het Vincent van Goghhuis te Zundert), een schets van een boer. Overigens wordt de echtheid hiervan in twijfel getrokken. Ook is er een foto waarop hij met zijn medeleerlingen en docenten staat afgebeeld. Meer is over zijn periode in Tilburg niet bekend. In zijn brieven aan zijn broer Theo rept Van Gogh er slechts één keer over. Over de Londense voorstad Brixton schreef hij in 1873: ‘Het heeft wel iets van Tilburg of zoo…’
Tegen de gevel van het pand Sint Annaplein 18-19, de plaats waar zijn kosthuis stond, is op initiatief van prof. dr. H.F.J.M. van den Eerenbeemt in 1972 een gedenkplaat aangebracht. Van Gogh is nu wereldberoemd en hij kan daarom de bekendste inwoner van Tilburg worden genoemd. In 2009 is in het Paleis-Raadhuis Vincents Tekenlokaal nagebouwd, een onderdeel van Stadsmuseum Tilburg.
In het archief van het Koning Willem II College in Tilburg bevindt zich de eerste klassenfoto 1866-1867 van de voormalige Rijks-HBS Koning Willem II. Daarop staan de toenmalige docenten en leerlingen, waaronder Vincent van Gogh. Ter gelegenheid van het 145-jarig bestaan van de school, is deze unieke foto op 31 januari 2011 aan de gemeente Tilburg in langdurige bruikleen gegeven. De foto is sindsdien in een speciale vitrine te bezichtigen in Vincents Tekenlokaal.
Er zijn slechts drie andere foto’s van Van Gogh bekend: portret op 19-jarige leeftijd, een nauwelijks herkenbare foto samen met twee mannen bij een molen (ca. 1877) en een foto waarop hij vaag op de rug is te zien, in gesprek met collega-schilder Bernard (ca. 1886). De Tilburgse foto is dus een unieke foto. Er is in de loop der jaren discussie ontstaan wie nu precies Vincent is op de foto. Er komen twee personen in aanmerking: die op de voorste rij zittend derde van rechts en die op de volgende rij zittend tweede van rechts. De eerste is de meest waarschijnlijke.
Tekenleraar C. Huijsmans zit rechts van de tafel (met bolhoed). Op de voorste rij zittend vierde van links is Pierre van Dooren (1851-1895). [RP]