Collectie-item

Penning handboogschutterij ‘Honos Alit Arcum’ Willem II

Instelling/bron: Stadsmuseum Tilburg

Penning (brons; doorsnede 5,8 cm) uitgegeven door de in 1844 opgerichte handboogschutterij ‘Honos Alit Arcum’ ter ere van haar beschermheer koning Willem II. Op de voorzijde: opgerezen uit zijn zetel een slechts met een mantel omhangen, overigens naakte mannelijke figuur, gelauwerd, een vóór hem staande mannelijke figuur een lauwerkrans op het hoofd plaatsend. Ook deze figuur is slechts gehuld in een schoudermantel, en heeft één voet gezet op de trede naar het podium leidend waarop de zetel staat, deemoedig het hoofd buigend. In zijn linkerhand een handboog, en op zijn rug een bundel pijlen. Op de zijkant van de zetel is een medaillon aangebracht met de letter ‘W’; op de rugleuning, gekruist, een boog en pijlenbundel. Achter en naast de zetel nogmaals afgebeeld, respectievelijk een pijlenbundel en een boog. Tegen de eerste trede, naar het podium leidend, ligt een lauwerkrans. Links van het kroningstafereel, op de achtergrond, de Heikese kerk frontaal gezien vanuit het westen, met daarnaast drie boogjes. Onder het podium een medaillon met in een ovaal schild het oude wapen van Tilburg (drie even hoge torens van goud zonder ringmuur op azuur); dit alles geflankeerd door twee festoenen.

Op de keerzijde het omschrift: ‘HANDBOOGSCHUTTERY TE TILBURG ONDER DE ZINSPREUK / HONOS ALIT ARCUM’; daarbinnen een spiraalvormige rand, waarbinnen een randversiering bestaande uit aan elkaar gekoppelde halve cirkels (met de bolle zijde naar buiten gekeerd) op punten waarvan een gekroonde ‘W’ is geplaatst. Op het hierbinnen gelegen veld de tekst: ‘AAN / HAREN / DOORLUCHTIGEN / BESCHERMHEER / Z.M. KONING / WILLEM II. / MDCCCXLIV.’
Aan de bovenzijde van de penning is in de rand een schroefgat aanwezig, ten bewijze dat dit exemplaar gediend heeft als hanger.

De naam van de handboogschutterij Honos Alit Arcum betekent: ‘De eer voedt de boog’. Het was een onderafdeling van de Sociëteit Philharmonie met als grondleggers notabelen als Jacobus Mutsaers (minister van Eeredienst) en Jan Diepen. Na 1900 was de schutterij minder actief maar heeft als vereniging nog tot 1977 bestaan. In de notulen van Honos lezen we dat in 1893 de navolgende ‘archiefstukken eigendom waren’: ‘Etui met drie medailles in goud, verguld zilver en brons, die aan Koning Willem II als beschermheer waren aangeboden. De matrijs voor het slaan van deze medailles. Twee bronzen medailles zoals vroeger aan de leden verstrekt’. Deze set van gouden, zilveren en bronzen penning is ook geschonken aan koning Willem II (thans in het Koninklijk Huisarchief) en werden tentoongesteld op de Koning Willem II tentoonstelling in Tilburg in 1936 en in 1949. De Sociëteit Philharmonie is nog steeds in bezit van deze set penningen. [RP]