Collectie-item
Willem II en Anna Paulowna, koning en koningin der Nederlanden
Instelling/bron: Stadsmuseum Tilburg
Dubbelportret van Prins Willem van Oranje (1792-1849) en zijn gemalin Anna Paulowna (1795-1865).
Kort nadat in 1816 in St. Petersburg het huwelijk tussen kroonprins Willem en Anna Paulowna was voltrokken, werd het echtpaar door de schilder Jan Willem Pieneman (Abcoude 1779 - Amsterdam 1853) geschilderd. Het schilderij werd in 1816 al in Amsterdam tentoongesteld op de Tentoonstelling der kunstwerken van levende Nederlandsche meesters. De anonieme kunstredacteur J.H.S. H. schreef in 1816 in Vaderlandsche Letter-Oefeningen […]: ‘Men zegt, dat het Vorstelijk Paar in dit schilderij behagen schept, en dat hetzelve naar Rusland bestemd is. Wij vonden het teeder en met veel smaak behandeld. De Kunstschilder laat er eene plaat van vervaardigen, en heeft daartoe eene genoegzame aanmoediging door ruime inteekening’. Het betreft hier deze gravure van Philippus Velijn (1787-1836).
De prent is een kniestuk, staande naast elkaar. De prins is afgebeeld met onder andere het grootlint en het kruis van de Militaire Willemsorde en de keten van de Orde van het Gulden Vlies. Zijn steek met pluim in zijn linkerhand houdend, het gelaat naar links. Links Anna Paulowna, van voren, het gelaat iets naar rechts. Een parelsnoer in het haar en om haar hals. Haar linkerhand rustend in de rechterhand van haar man.
Links op de achtergrond staat op een klassieke zuil een putto die twee aan een koord bevestigde wapenschilden staande houdt; het linker is dat van de Prins van Oranje, en rechts daarvan het wapenschild van prinses Anna Paulowna.
Het gehele tafereel afgesloten door een gedrapeerd gordijn.
Zevenregelig, gekalligrafeerd onderschrift: ‘Zijne Koninklijke Hoogheid / WILLEM FREDERIK GEORGE LODEWIJK, / Prins van Oranje enz: enz: enz. / en / Hare Keizerlijke Hoogheid / ANNA PAULOWNA / Prinsesse van Oranje, Geborê Groot-Vorstinne van Rusland.’
De prent (gravure, blad 52,0 x 38,0 cm) is een proefdruk.
In de Stadscollectie bevindt zich ook een sepiatekening (SMT00024) van J.W. Pieneman van prinses Anna-Paulowna, uitgevoerd als borstbeeld, het gelaat naar rechts. Gezien de grote gelijkenis van dit portret met haar afbeelding op het dubbelportret, betreft het hier hoogstwaarschijnlijk een voorstudie.
In de Stadscollectie bevinden zich bovendien nog twee identieke exemplaren van de prent (SMT00972 en SMT00973). Het is niet bekend welke van de drie exemplaren werd tentoongesteld in 1949. Een ervan is in 1928 aan de gemeente Tilburg geschonken door Lambert G. de Wijs.[RP]