Collectie-item

De Spinster in Dongen

Instelling/bron: Stedelijk Museum Breda

Op een rode knopstoel zit een voorovergebogen oude vrouw met haar beide handen te spinnen aan een spinnenwiel. Ze is afgebeeld tegen een witte (gepleisterde) muur op een rood / groene tegelvloer. De vrouw is Pieternella Verhoeven (geboren als Petronilla Verhoeven, Dongen 1804-1888), ze werd ook wel Pietje Verhoeff genoemd. Ze was een inwoonster van het dorp Dongen en woonde in een boerderij uit 1651 aan de Hoge Ham/hoek Biezen. Ze draagt traditionele kleding uit de periode waarin het schilderij vervaardigd is: een Dongense witte muts, een bruin jakje en over haar donkere lange rok een donkerblauw schort. Het is gesigneerd en gedateerd rechtsonder ‘M Liebermann. 80’. De oorspronkelijke titel is ‘Die Spinnerin’. Vanaf 1871 kwam Max Liebermann bijna jaarlijks naar ons land. In Dongen vond Liebermann thema’s voor zijn werk die hij herkende van de oude meesters: het volksleven en het traditionele ambacht. Zijn kunstwerken zijn een reactie op de toenemende industrialisering van zijn tijd en de Holland Mania. De ambachtslieden in Dongen met hun werkplaatsen aan huis vertegenwoordigden een uitstervende traditie en werden een geliefd onderwerp voor Liebermann. Wellicht getipt door Allebe klopte Liebermann in Dongen aan bij Pietje Verhoeff en ze werd een model dat regelmatig in zijn werk terugkeert. Hij liet haar een aantal keren poseren terwijl ze een sok aan het stoppen was bij het raam, of als spinster. Waarschijnlijk heeft hij het tafereel zelf in scene gezet en werd hij daartoe geïnspireerd door de schilderijen van de 17de-eeuwse Hollandse Meesters Pieter de Hooch en Johannes Vermeer. Creditline: Bruikleen: Vereniging Vrienden Stedelijk Museum Breda