15. verafferonteren

Bij wijze van …za’k mar zegge is een spel waaraan jij ook kunt deelnemen. Lees het verhaal in een Brabants dialect dat eindigt met een woord waarvan wij je vragen of je weet wat het betekent.

Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.

Verhaal van Marja van Trier uit Loon op Zand

Ik stikte unne wèèreldbol van ‘n blauw toffelklêed. De laanden waaren lapkes uit men auwe lappendôos, ammel laplaandjes zo te zegge. Erin zaat unnen straandbal en dun dursnee waar ‘ne mêeter. Ut koste men ‘nen hille klos gaoren en 'n paor uur zwoegen mar nou hek toch èèndelijk de wèèreld in mekoar gezet.

As ge van un platte kaort unne wereldbol wilt maoke dan komde van ne kaawe kermis thuis. D’r paast niks van omdè bij de polen alles mekoar moet raoke terwijl dè Polen dan wir nie aon de polen leej. Wes oons wèèrelddeel Europa dan toch klèèn en aokelig verdild in splinterlaandjes mee ammel nen groten bek. Terwijl ons hele wèèrelddeel zes keer in Afrika paast, houwe wij hier nog stids alle touwkes vaast.

Wè oe ammel nie duidelijk wordt as ge as ikke, op unnen dag besluit om de wèèreld te gaon stikke. De leste 20cm waar men spoeltje leeg, dè zulde aaltij zien. Saoedie Arabie blêef los hange en toen ik men èège en dè spoeltje wir hai opgewonden, braak de naold. Ik heb zitte tieren op die Arabieren.. Ik wil ze nie verafferonteren , mar de irste jaoren zitte ze vaast, mee unne zigzagsteek nog wel.

 

Als je weet wat verafferonteren betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 25 februari inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.

Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt door Marja van Trier voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:

  • Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
  • HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
  • Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.

De oplossing van deze opgave is:

verafferonteren betekent beledigen. Verafferonteren is gebaseerd op een leenwoord, namelijke het Franse affront, voor belediging. Vervolgens is daar een werkwoord mee gevormd, afferontere, zoals we er in het Nederlands en in het Brabants al helemaal, veel hebben: van affeseere, menteneere en klassineere tot aonrikkemendeere. Vervolgens is er een voorvoegsel, ver-, aan toegevoegd, en ook dat komt vaker voor in het Brabants, bijvoorbeeld: verinneweere en verassureere. Zo is verafferonteren gebaseerd op een franswoord maar fiks verbrabantst.

Je leest meer over de dialecten van Noord-Brabant bij de Erfgoed Brabant Academie.