19. te kraaie

Bij wijze van …za’k mar zegge is een spel waaraan jij ook kunt deelnemen. Lees het verhaal in een Brabants dialect dat eindigt met een woord waarvan wij je vragen of je weet wat het betekent.

Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.

Verhaal van Johan Biemans uit Bergeijk

As ge ’s ôit béjons binne komt, dan ziede op diej aaike kaas ’n hil bèrzie fotolijsjes staon. Dä’s ommel femilie van vruger want de miste op diej foto’s diej zèn ommel al lank doad. En’t is aorrig dä ge diej ommel nog zo goewd gekend het. In ‘w gedaachte zoode ze nog kannen hurre praote. Sommegte zoode nog kanne rùike äs ge dur aon trug denkt.

Vat nou de dees mär is. D’r staon de oùw lùi van onzen opa zèllefs nog op. Diejen overgrutvaoder, diej heb ik nie mir gekend. Mär daor op diej ander foto, d’r zit ik bé overgrutmoeders nog op d’re skoat. Toen wos ik éé jaor. Dä mens is 99 geworre en ze wos toen de oudste inwônster van B’rgaaik.

Mär diéj foto dan, diej ik krèk liejt ziejn, d’r ziede dan onzen opa van ons moeders kant, mee al z’n bruurs en zusters. Diej bruurs dä wozze Tinusoam, Nardoam, Gustoam, en Nellisoam. Nellis, dä kömt dan zogezeed van Cornelis, mär vur ons wos dä Nellisoam. Onzen opa, diej hiejt gewoan Jan. Vur m’n nééven en nichte wos dä Janoam. M’nen anderen opa, van onze vaoders kant, diej hiejt ôk gewoan Jan.

Onzen opa z’nen oudste zoon, diej hiejt ôk Nellis. Dä wos dan ’n bruur van ons moeder, diej Liejn hiejt. Vur ons wos diej bruur dan oame Nellis en nie Nellisoam, want dä wos dan wir ‘nen oame van oame Nellis.

Over Nellisoame gesproke, diej verdiende op driej menierre z’ne kost. Hij wos skoenmaoker en noemen de mensen hum Kiske lap, hij hoj ‘r ’n kefee bé als Kiske tap. En umdät-ie ôk nog kapper wos, hiejt ie Kiske kap. As kijnder mozze wijlie bé hum ältij ons haor laote knippe. Dä kostte toen ’n döbbeltje. As ik daor aon trug denk. Wa hoj ie toch ’n bot getùig! Nondehut nog nie henne! Hij trok de plossen haor zowat ùit oewe kop mee dä dink. Dä wos nog zo’n dink zonder ellentriek.

Ik weet nog dät-ie me wir ’s beskandeleseerd hoj en ik hum ’n döbbeltje gaof, dät-ie zee: “Wocht ’s èfkes gé. D’r sti hier van de vurrige keer ôk nog iejt te kraaie.

Als je weet wat te kraaie betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 25 maart inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.

Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt door Johan voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:

  • Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
  • HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
  • Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.

De oplossing van deze opgave is:

D'r sti hier nog iejt te kraaie betekent zoveel als je hebt nog schuld, want ik heb nog wat tegoed van de vorige keer. Wat betekent ‘kraaie’ in deze zin? Ik denk dat het woord verband houdt met krijten, de oude manier waarop winkeliers, herbergiers enz. noteerden wat ze nog van hun klanten te goed hadden. Het was namelijk heel gewoon om de rekening op te laten schrijven en dan eens in de zoveel tijd de schuld in een keer te betalen.

Je leest meer over de dialecten van Noord-Brabant bij de Erfgoed Brabant Academie.