39. randen

Bij wijze van …za’k mar zegge is een spel waaraan jij ook kunt deelnemen. Lees het verhaal in een Brabants dialect dat eindigt met een woord waarvan wij je vragen of je weet wat het betekent.

Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.

Verhaal van Johan Biemans uit Bergeijk

Ik zaot krèk te prakkedenke, wa zoo ik ‘r mee aonvange, urst aaier gaon haolen, of zoo ik in den hof gaon skoefele. Mär den dag is nog lank en diej van ons hoj de leege aaierdeuskes al klaorgezet op den aonrèècht. Zodoende viejt ik m’ne fiets en fietste urst ner den Boevenheuvel, wor ze ältij zo’n goei aaier hebbe, bé diej boerderèèj van Dinges, diej kende wel. D’r kom ik al zeuve jaor’ en diej hebbe nog van die oùwerwetse Barnevèlders, zo’n groate donkerbrùin henne. Diej leggen ôk van die groate brùin aaier, wete wel.

Toen ik m’ne fiets viejt docht ik ‘r aon, dä’k strak ôk m’ne fiets onderhand nog ‘s ‘nne keer mos poetse. Zodoende hoj ik mär mee impersant dä pötje mi dieje fietse-vèllingepoets vast klaor gezet. Dan hoef ik diej temiddeg al nie mir te zuujke.

In e kertier fietste van ons ùit händig ne den Boevenheuvel. Dä is van ‘t Hof ùit over den Irsensendéék dur de bosse. En äs ge de bossen ùit zij, dan komde nèffe boerderééj De Paol. Daor zijde al op ‘t Irsels. Dan vatte den urste verharde weg, bé diej krùising gaode rèèchsaf en dan zijde op e paorhonderd mééter nao al bekant op den Boevenheuvel.

Mistal drinke’w dan binnen in de keuken urst saome ‘n kom koffie, want zen vrouw diej buurt ôk ältij géér e lutske over ‘t een en ander. Hebbe’w ‘t gewônlijk ôk over wa de prijzen doewn van ‘t vee en van ‘t veevoejer. ‘t Hennevoejer wos ôk al wir opgeslaon. Mär vur ons blif de prijs van de aaier wa se gewend wozze. Wijlie zèn ôk al zo lank vaaste klant, en dan skilt dä. Mär ik gééf ze toch wel ältij wa fooi, want wijlie kééke nie op ‘nne jùin, dä zit ummers in onze aord.

Ik heb ôk nog èfkes mee in de stal gekeke, want d’r hoj tenaacht nog ‘n koew gekallefd. En dä kallef wos e stierkällefke. Dä hoùwe ze nie zèllef, want dä is dan vur den handel. Toch e skôn bisje. Ge zoodt ‘t zoo mee ne haus wille nemmen äs ge d’r plak vur hod.

Terwééle hoj zé al m’n twee deuskes mee tiejn aaier vol gedaon. Toen ik aafréékende zee ze nog wel: “Ge kwompt nog wel skôn op tééd, want ik denk dä ons hennen onderhand zalle …. randen.

 

Als je weet wat randen betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 9 september inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.

Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt door Adri voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:

  • Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
  • HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
  • Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther. 

De oplossing:

Ons henne zalle rande betekent dat de kippen zullen stoppen met leggen, oftewel dat ze verzuimen. Dit woord ‘randen’ is verwant met runnen of rannen, voor het stromen van een rivier. Randen kunnen we ons voorstellen als het haperen van de voortgang, hier voor het overslaan van de legbeurt door de kippen.