41. gadoome

Bij wijze van …za’k mar zegge is een spel waaraan jij ook kunt deelnemen. Lees het verhaal in een Brabants dialect dat eindigt met een woord waarvan wij je vragen of je weet wat het betekent.

Als je dat weet, kun je je antwoord en postadres inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op en boek of een cd in het Brabants dialect. Bij wijze van …za’k mar zegge kwam tot stand i.s.m. Omroep Meierij.

Verhaal van Marja van Trier uit Loon op Zand

750 jaor zen wij ’n hirlijkhed.

En allicht zen me dè aon ’t vieren mee z’n allen.

Hil de geminte die wor in ’t zonneke gezet.

Op alle fiste komt den hertog Jan en laot de kurken knallen.

Er ies, allicht, ’n fistelijke opening gewist.

En rondom ’t wit kesteel komt er ’n driedaogs fist.

In t naojoar ’n theaoterwandeling en meer van de sort dingen;

dè zurg vur verbroederingen

en gaonde weg zallen wij wir op ’t oude spreekwôôrd koômen.

Lôôn en de Kets: Des eene gadôôme.

 

Als je weet wat gadôôme betekent, dan kun je je antwoord en postadres voor 23 september inzenden via info@erfgoedbrabant.nl o.v.v. ‘bij wijze van’ en maak je kans op een boek of cd in het Brabants dialect.

Je kunt de opgave ook beluisteren! Bovenstaand verhaal wordt voorgedragen in onder meer de volgende uitzendingen van lokale omroepen in Noord-Brabant:

  • Radio Rucphen FM : donderdagochtend tussen 10-10.15. Programma: de Senioren Express, presentator: Jan Mangnus.
  • HTR Heusden-Vlijmen e.o. : maandagavond tussen 19-21. ROS-Kabelkrant Ziggo TV Kanaal 43 op zondag tussen 11 - 13 en via www.nlutskebrabants.nl bij "uitzending gemist". Programma: ’n Lutske Brabants, presentator: Frans van den Bogaard.
  • Omroep Centraal (Gemert-Bakel) : zondagmorgen tussen 9-11. Programma: Met de Zachte G, presentator Mario van Dinther.

Een pot nat, is het juiste antwoord op de vraag wat ‘ene gadoome’ betekent.

Maar waar dit woord vandaan komt? In het werk van Cornelissen (uit de jaren ’30) over bijnamen van plaatsen en hun inwoners staat "Loon en de Kets is ééne gedoome". Marja van Trier vertelde me dat deze zegswijze wordt gebruikt door mensen uit andere dorpen. Gedome staat in de Dikke van Dale onder goddomme, een korte vorm van het bekende vloekwoord godverdomme. Ik denk dat in deze zegswijze het vloekwoord wordt gebruikt voor iets slechts of waardeloos. Loon op Zand en Kaatsheuvel, het is allebei even waardeloos.