Een neergestorte B-17 in de Willemspolder

Dinteloord: de achterdeur naar het land van de bezetter

Een B-17 op de startbaan van het Lone Star Flight Museum in Galveston, Texas, Verenigde Staten (Bron: Emgonzalez, 2005, Wikimedia Commons)

Een B-17 op de startbaan van het Lone Star Flight Museum in Galveston, Texas, Verenigde Staten (Bron: Emgonzalez, 2005, Wikimedia Commons)

Boven Dinteloord zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog veel vliegbewegingen geweest. Dit kwam omdat het luchtruim boven West-Brabant voor vliegtuigen vanuit Groot-Brittannië een corridor was richting luchtdoelen in Duitsland en andere doelwitten in bezet gebied. Dat er veel vliegtuigen boven Dinteloord passeerden is ook een van de redenen dat er veel vliegtuigen zijn neergekomen in de polders van Dinteloord. Soms stortten deze neer door pech en soms door luchtgevechten met de vijand. Zo ook een Amerikaanse B-17 ‘Flying Fortress’ bommenwerper.

Op 5 april 1943 stort een B-17 Flying Fortress neer in de Willemspolder te Dinteloord, aan de huidige Willemspolderweg. In dit vliegtuig zaten tien bemanningsleden. Van hen zijn er zeven omgekomen tijdens de crash: de piloot W.H. Parker (begraven op de Amerikaanse begraafplaats in Margraten), de buikschutter J.S. Clark, de navigator P.A. Spaduzzi, de boordwerktuigkundige J.M. Creatore, de radiografist J.F. Gross en de zijschutters R.E. Heaft en S.E. Davis. Drie bemanningsleden hebben de crash overleefd: staartschutter L.H. O'Brian, copiloot A.J. Thelen en bommenrichter A.L. Milbourne. Zij sprongen voor het neerstorten uit het vliegtuig en werden gered door hun parachute.

 

De missie

Het doelwit van de B-17 waren de ERLA-fabrieken in Mortsel België nabij Antwerpen waar Duitse jachtvliegtuigen gerepareerd werden. De missie was een fiasco. De fabrieken die het doelwit waren, worden op dat moment niet gebruikt. Bovendien vallen vele bommen buiten het doel en vernietigen ze een groot deel van het stadje Mortsel. Er waren bijna duizend slachtoffers te betreuren.

Een luchtbeeld van het bombardement op de ERLA-fabrieken in Mortsel, België. (Foto: 5april43.be, Wikimedia Commons)

Een luchtbeeld van het bombardement op de ERLA-fabrieken in Mortsel, België. (Foto: 5april43.be, Wikimedia Commons)

Ooggetuigen in Dinteloord

Ooggetuigen in Dinteloord zagen het luchtgevecht. De B-17 was in gevecht met twee Focke-Wulf 190 jachtvliegtuigen. De ooggetuigen herinneren zich het gevecht erg goed. Het was een spektakel om naar te kijken.

De ooggetuigen waren toen nog maar tieners, dus ze waren zich niet bewust wat er echt aan de hand was en dat de levens van de bemanning op het spel stonden. De lichtsporen van de munitie die door de lucht zichtbaar waren en de manoeuvres van de vliegtuigen waren spectaculair om te aanschouwen. Toen de B-17 in duikvlucht en met brandende motoren naar beneden stortte, werd het kijken naar een spektakel toch omgezet in angst en verschrikking. Gelukkig zagen ze drie parachutes uit het toestel springen.

 

De Duitse piloten

De piloten Oberfeldwebel Adolf 'Addi' Glunz (1916-2002) en Oberleutnant Otto P. "Stotto" Stammberger (1920-2001) waren verantwoordelijk voor het neerschieten van de B-17. Beide piloten behoorden tot de Vierte Gruppe van Jagdgeschwader (jachteskader) 26 en hadden als thuisbasis vliegveld Vitry-en-Artois in Frankrijk. Voor Glunz was dit zijn 33ste neergeschoten vliegtuig, voor Stammberger zijn vijfde.

Een door het Amerikaanse leger buitgemaakte Duitse Focke Wulf 190 in de lucht. (Foto: National Museum of the US Air Force, ca 1942-1943, Wikimedia Commons)

Een door het Amerikaanse leger buitgemaakte Duitse Focke Wulf 190 in de lucht. (Foto: National Museum of the US Air Force, ca 1942-1943, Wikimedia Commons)

Krijgsgevangen

Na een interview met de 87-jarige Sergeant Thelen, weten we dat hij en zijn collega’s na de landing met de parachutes de rivier de Mark zijn overgezwommen en richting Fijnaart zijn gelopen. Helaas zijn ze daar gearresteerd door een marechaussee. Die bracht ze terug naar Dinteloord. De ooggetuigen, die nog aan het kijken waren naar de brokstukken van de brandende B-17, zagen de vliegeniers onder begeleiding van de Duitse bezetter opgebracht worden richting politiebureau. Daarna werden ze voor ondervraging overgebracht naar andere plaatsen.

Thelen werd overgebracht naar Amsterdam, waar hij werd ondervraagd over zijn eskader en vliegroutes. Na een paar dagen op water en brood is Thelen naar Frankfurt overgebracht. Ook daar werd hij ondervraagd.

Overblijfselen van Stalag Luft III, nu gelegen in de bossen. (Foto: Qasinka, 2015, WIkimedia Commons)

Overblijfselen van Stalag Luft III, nu gelegen in de bossen. (Foto: Qasinka, 2015, WIkimedia Commons)

De Duitsers hadden geen succes in het verkrijgen van meer informatie van Thelen. Ze probeerde het nog door een medewerker van het Rode Kruis naar Thelen in zijn cel te sturen met wat zoete lekkernijen, maar ook dit werkte niet. Even later kwam de rode kruis medewerker in uniform weer de cel binnen. Het bleek dat de Duitsers toen alle informatie die ze nodig hadden al kenden. Daarom hoefde Thelen niet meer ondervraagd worden. Hij werd overgebracht naar het krijgsgevangenenkamp Stalag Luft III in de buurt van Żagań in het huidige Polen. Daar heeft Thelen tot 29 februari 1945 gezeten.

Piloot A.J. Thelen bij de zeventigjarige herdenking van Stalag Luft III, in 2015. (Foto: familie Thelen)

Piloot A.J. Thelen bij de zeventigjarige herdenking van Stalag Luft III, in 2015. (Foto: familie Thelen)

Alle rechten voorbehouden

Daarna moesten de krijgsgevangenen in mars voor de Duitse troepen uit marcheren, ruim tachtig kilometer ver in drie dagen, in temperaturen onder nul. Het Russische leger was immers het kamp genaderd, dus dat moest ontruimd worden. Na drie dagen werden ze in Spremberg in een troepentruck vervoerd naar Moosburg, een kleine vijftig kilometer verwijderd van Múnchen. Op 29 april werden ze bevrijd door de Amerikanen. Thelen is in 2017 overleden op 91-jarige leeftijd.

 

Bronnen

https://www.verliesregister.studiegroepluchtoorlog.nl/

Lexikon der Wehrmacht

www.studiedinteloord.com

Balss, M., Deutsche Luftwaffe, Losses and Claims, z.p., z.d.

Familie Thelen