Een schandhuik uit 's-Hertogenbosch

Een schandhuik uit 's-Hertogenbosch

Een schandhuik uit 's-Hertogenbosch. De huik is aan de buitenkant versierd met drie beschadigde bosbomen en een slinger van padden, slangen, ratten en hagedissen, symbolen van de onkuisheid. (Jacobus van der Hoeven en Ambrosius Visser, 1688, Noordbrabants Museum)

Alle rechten voorbehouden

Niet alleen de normen van maatschappelijk aanvaardbaar gedrag waren vroeger anders dan de onze, maar ook de manier waarop werd opgetreden tegen degenen die ze overtraden.

Overheden deinsden vroeger vaak niet terug voor gewelddadige bestraffing en het werd als de gewoonste zaak van de wereld beschouwd om wetsovertreders publiekelijk te schande te zetten. Overspeligheid was zo’n schanddaad die niet door de maatschappelijke beugel kon, maar kennelijk werd die alleen vrouwen aangerekend.

In 's-Hertogenbosch zette men overspelige vrouwen te kijk met een schandhuik, een mantel die hoofd en schouders bedekte, in dit geval van hout gemaakt. Aan een koord op de mantel hangen padden en adders als teken van de onkuisheid die begaan was. De afgebeelde bomen verwijzen naar het Bossche stadswapen, als symbool van de rechtsmacht van de stad. De vrouw werd in de schandhuik op een kar gezet en maakte zo een ronde door de stad.

 

Bronnen

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 153.