Een middeleeuwse sleutel uit Alphen-Chaam

Middeleeuwse sleutel uit Alphen-Chaam PAN, 20019

De Middeleeuwse sleutel gevonden in de gemeente Alphen-Chaam. (Foto: PAN, nr. 26515, 2018)

Uit de Vroege Middeleeuwen (late vijfde tot vroege elfde eeuw) zijn in Noord-Brabant maar weinig objecten bekend. Dat is overigens een landelijk fenomeen en niet beperkt tot Brabant. Een welkome uitzondering is een sleutel uit Alphen-Chaam.

De opengewerkte greep is helaas afgebroken, maar de baard met centrale opening en twee haakjes eraan is een type dat kenmerkend is voor de achtste tot elfde eeuw. Het type is waarschijnlijk Scandinavisch van oorsprong, al worden ze ook in Engeland veel gevonden.

In Nederland is er ook een tiental van bekend, maar meestal uit Nederland ten noorden van de Rijn. In dat opzicht is deze Brabantse vondst wel bijzonder. Van Friesland en Zeeland was wel bekend dat er relatief veel vondsten circuleren die uit Engeland of Scandinavië komen, maar voor Alphen-Chaam ligt het veel minder voor de hand. Dat ligt namelijk ver van de zee en ook niet dichtbij de grote rivieren.

Op basis van de gevonden sleutel mogen we er echter wel vanuit gaan dat reizigers die Engeland, Scandinavië of de kustgebieden bezochten, ook in Brabant rondtrokken. Of een Brabander die de genoemde gebieden had bezocht. Misschien is het geen toeval dat deze vondst juist in Alphen-Chaam werd gedaan. Archeologen kennen Alphen van een Merovingisch grafveld dat daar in de jaren ’50 werd opgegraven. Is het wellicht zo dat Alphen-Chaam ook later in de Vroege Middeleeuwen nog een centrum van betekenis was?

 

Deze vondst is geregistreerd binnen het project Portable Antiquities of the Netherlands (PAN). Met dank aan de vinder. Meer over PAN kun je lezen op de website van de Erfgoed Brabant Academie.

 

Bronnen

Vaudour, C., Clefs et Serrures: des origines au commencement de la Renaissance: catalogue du Musee le Secq des Tournelles, Rouen, 1980.

Meindersma, K., Achter slot en grendel: ijzerwaren, Zeist, 1994.

Brunner, J.-J., Der Schlüssel im Wandel der Zeit, Bern, 1988.