Een avondmaalschotel uit Vught

Avondmaalschotel

Achterkant van de avondmaalschotel vervaardigd door de Bossche zilversmid Rutger Raaben omstreeks 1725. (Bron: Hervormde Gemeente Vught)

Alle rechten voorbehouden

Van de zeven sacramenten in de rooms-katholieke kerk bleven er in de hervormde kerk twee over: die van het doopsel en die van het avondmaal. De avondmaalsviering, een gedachtenisviering van Christus’ lijden, werd enkele keren per jaar gehouden. Zo ook in Vught, waarbij gebruik gemaakt werd van een speciale avondmaalschotel.

Het avondmaal stond open voor de lidmaten ofwel degenen die belijdenis hadden gedaan, voor zover zij niet door de ouderlingen wegens een misstap hiervan uitgesloten waren. Hoewel soberheid een wezenskenmerk was van de hervormde kerk, werd het plechtige karakter van de viering onderstreept doordat wijn en brood vaak rondgingen in zilveren bekers en schotels. In veel hervormde gemeenten in Brabant is het avondmaalszilver eeuwen oud.

De hervormde gemeente van Vught bezit sinds 1735 een avondmaalschotel die in 1727 of 1728 is vervaardigd door de Bossche zilversmid Rutger Raaben. Blijkens een Latijnse inscriptie op de achterzijde behoorde hij toe aan de kerk van de forten Isabella en Sint-Anthonie. Deze kerk had van 1642 tot 1735 een eigen predikant ten behoeve van het daar gelegen garnizoen. De laatste predikant, een zekere dominee De Witt, liet de schotel vervaardigen uit een gift die was gedaan door een echtpaar dat in de kerk van de forten in het huwelijk was getreden.

 

Bronnen

Kolman, C. e.a., Noord-Brabant, Zeist, 1997.

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. Van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, 's-Hertogenbosch, 2014, 167.