De Boxmeerse Vaart

BoxmeerseVaart2.jpg

Tijdens een eucharistieviering in Boxmeer zou er in 1400 een druppel van het Heilig Bloed zijn verschenen, die wordt bewaard in deze cilinder. (foto: Wim Goossens, 2006, Wikimedia Commons)

De middeleeuwse traditie van religieuze processies door de straten van steden en dorpen in Brabant, die in de Generaliteitsperiode goeddeels verloren ging, kwam in de tijd van het rijke Roomse leven weer tot bloei.

Processies ter ere van Maria, het Heilig Hart, het Heilig Sacrament en andere devoties gingen destijds op veel plekken in Brabant weer jaarlijks om, totdat de ontkerkelijking in de jaren zestig en zeventig daaraan abrupt een einde maakte. Maar niet overal.

Bloedbaldakijn.jpg

De groep met het reliek van het Heilig Bloed, waar de processie om draait. (Foto: Wim Goossens, 2012, Wikimedia Commons)

In Boxmeer wordt namelijk nog altijd de Boxmeerse Vaart gehouden, een jaarlijkse processie waarin een relikwie van het Heilig Bloed wordt meegedragen, dat teruggaat op een sacramentswonder uit de vijftiende eeuw. Dankzij de onafhankelijke positie van de vrije heerlijkheid Boxmeer kon deze traditie eeuwenlang standhouden: alleen in de Franse tijd werd zij korte tijd onderdrukt. De bijzondere betekenis van de Boxmeerse Vaart als een uiting van volksdevotie, inmiddels onontwarbaar vermengd met folklore, kreeg in 2012 bijzondere erkenning toen deze op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed werd geplaatst.

Draagkist1656Boxmeer1.jpg

De draagkist uit 1656 waarin het reliek van het Heilig Bloed tijdens de processie wordt gedragen. (Foto: Wim Goossens, 2006, Wikimedia Commons)

 

Bronnen

Van den Eerenbeemt , H. (red.), Geschiedenis van Noord-Brabant, deel 2: Emancipatie en industrialisering 1890-1945, Amsterdam/Meppel, 1996.

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 279.