Buiten die omheinde kern ligt een hartverwarmend landschap, doorsneden door eeuwenoude lanen, waar de Kleine en de Grote Beerze vrij meanderen en waar dennenbossen en loofbossen afwisselen met akkers en weilanden. De kunstenaar Marc Mulders heeft de betovering van deze plek gevangen in een fotoboek met de treffende titel Baest, geheim landschap.
De vijver van landgoed Baest. (Foto: Peter van der Wielen, 2012, Wikimedia Commons)
Huis te Baest. (Foto: Marc Bolsius, Erfgoed Brabant)
Nadat de katholieke families in de Franse Tijd hun maatschappelijke positie in Brabant hadden weten te herstellen, werd Baest opnieuw bezit van katholieke aanzienlijken, achtereenvolgens de onderling verwante families Van Bommel, De la Court en Van de Mortel. Van deze eigenaren hebben twee een bijzondere plaats in de annalen van Baest. Allereerst Paulus Emanuel de la Court (1760-1848), die in de eerste helft van de negentiende eeuw door landaankopen het landgoed aanzienlijk uitbreidde, er bos aanplantte, boerderijen bouwde en zo aan Baest zijn huidige karakter gaf. De tweede is Jan Hein van de Mortel, eigenaar sinds 1962, die Baest met grote zorgzaamheid heeft onderhouden. Hij heeft daarmee bereikt dat Baest in 1997 is uitgeroepen tot het mooiste en meest monumentale van de Brabantse landgoederen en om die reden toen is onderscheiden met de Brabantse Monumentenprijs.
Bronnen
Lijten, J., “Het landgoed te Baest in Ooostelbeers” in: Campinia (jrg. 28, nr. 108, 1998), 4-23.
Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.
Van Uytven, R. (red.), Geschiedenis van Brabant, van het hertogdom tot heden, Zwolle, 2004.
Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. Van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 188.