Het kasteelterrein van Cranendonck

Ruïne van kasteel Cranendonck (bron: Groot Werreldlyk Tooneel Hertogdoms Brabane)

De ruïne van kasteel Cranendonck. (Bron: Anoniem, ca. 1730, Groot Werreldlyk Tooneel Hertogdoms Braband)

Toen Willem van Oranje (1533-1584) in 1551 met Anna van Egmond (1533-1558), gravin van Buren trouwde, verkreeg hij de heerlijkheden Eindhoven en Cranendonk. Hij werd zo ook bezitter van het kasteel van Cranendonk, dat vermoedelijk dateerde uit de dertiende eeuw.

Het rampjaar 1672 en de daaropvolgende oorlog met Frankrijk werden het kasteel van Cranendonck echter noodlottig. De legers van Lodewijk XIV (1638-1715) verwoestten het in september 1673. De ruïne raakte in de eeuwen daarna steeds verder in verval, tot de laatste bovengrondse resten in het begin van de twintigste eeuw werden geruimd.

Een archeologische opgraving in 1996 en onderzoek met een grondradar brachten echter de fundamenten van het kasteel in kaart. En hoewel Willem van Oranje er hoogstwaarschijnlijk zelden of nooit zal zijn verbleven, kwam toch zijn positie als kasteelheer in beeld. Opgegraven scherven van een bierpul uit 1597 toonden zijn familiewapen.

Sinds enige tijd is het terrein opnieuw ingericht. Een reconstructie van aarden wallen, korven met stenen en blauwe steen laten zien waar respectievelijk de muren, torens en grachten van kasteel Cranendonck lagen. Het oude middelpunt van een van de Nassauheerlijkheden in Brabant is zo weer beleefbaar.

 

Bronnen

Kolman, C. e.a., Noord-Brabant, Zeist, 1997

Van Oudheusden, J., Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014.

Van Uytven, R. (red.), Geschiedenis van Brabant, van het hertogdom tot heden, Zwolle, 2004.

 

Dit artikel is een bewerking van een tekst uit J. van Oudheusden, Erfgoed van de Brabanders. Verleden met een toekomst, ‘s-Hertogenbosch, 2014, 121.