Collectie-item

Houten rouwbussel of wepke

Instelling/bron: Stadsmuseum Tilburg

De naturel-kleurige cilinder rust op twee segmentvormige steunen van dezelfde kleur, en is voorzien aan de uiteinden van twee ononderbroken, geschilderde zwarte banden. Boven op de cilinder zijn in horizontale positie drie plankjes van dezelfde kleur aangebracht, aan beide zijden halfrond beëindigd, en voorzien van een zwarte rand. De twee buitenste zijn beschilderd met een Latijns kruis; het middelste plankje kent twee, iets kleinere van dergelijke kruisen, met de kop naar elkaar toe gericht. Daartussen verheft zich verticaal een in hout uitgezaagd, en aan beide zijden als zodanig beschilderd doodshoofd, met twee gekruiste knoken. Daaronder is, op zwarte ondergrond, in wit aangebracht het opschrift: ‘BID VOOR MIJ’. Tegen beide lange zijde van de cilinder zijn, enigszins schuin, vier naturel-kleurige, eveneens zwart omrande, plankjes aangebracht, aan de onderzijde recht, aan de bovenzijde halfrond van vorm. De plankjes lopen enigszins taps toe, en zijn alle acht voorzien van zwart Latijns kruis. De uiteinde van de linker- en rechter-bovenknook zijn afgebroken (2009 gerestaureerd).


Het plaatsen van een busseltje is een oud begrafenisgebruik uit Noord-Brabant. In de stad werd het overlijden nog lang bekend gemaakt door het plaatsen van een ‘wepke’ of ‘busseltje’, oorspronkelijke een bussel stro van ongeveer een halve meter lengte met een doorsnede van 20 cm met twee riempjes vastgebonden en door enkele stenen bedekt. Later gebruikte men in Tilburg een houten cilinder van dezelfde vorm en als stro geschilderd; toen werden ook de stenen door plankjes van gelijke grootte en in steenkleur geverfd, vervangen. Witte strikjes en linten of palmtakjes aan het wepke aangebracht, verrieden staat en leeftijd van de overledene. Dit gebruik hield nog tot kort na de Eerste Wereldoorlog bij het oude Gasthuis stand.
In de Stadscollectie bevinden zich drie busseltjes [Zie ook SMT00201 en SMT00403]. [RP]