Collectie-item
Gedenksteen Coba Pulskens (1884-1945) uit 1946.
Instelling/bron: Stadsmuseum Tilburg
De ongehuwde Jacoba (Coba) Maria Pulskens (Tilburg 1884 – Ravensbrück (DE) 1945) werkte als schoonmaakster bij Publieke Werken. In de Tweede Wereldoorlog hield zij tal van onderduikers en geallieerde piloten in haar huis op Diepenstraat 25 verborgen. Op 9 juli 1944 drong een Duits overvalcommando haar woning binnen. Daar ontdekten zij drie geallieerde piloten, de Australiër Jacques Stewert Knott, de Canadees Roy E. Carter en de Engelsman Ronald A. Walker. Zij werden in de keuken en op de plaats doodgeschoten. Pulskens kwam in Kamp Vught terecht en op Dolle Dinsdag werd zij overgebracht naar concentratiekamp Ravensbrück. Daar werd zij op 17 maart 1945 vergast.
In 1947 werd er bij haar woning in de Diepenstraat een gedenksteen aangebracht. Vanwege de slechte staat, werd deze in 1989 vervangen door een replica [zie SMT00225]. Dit monument zit nu in de gevel van Diepenstraat 23, naast de plek waar vroeger Pulskens’ huis stond.
In de hal van het bedrijf Publieke Werken aan de Noordhoekring werd op 11 juli 1946 een herinneringsplaat aangebracht, die na de sloop van dat gebouw in de collectie van Stadsmuseum Tilburg kwam.
Bij de viering van het 40-jarige bevrijdingsfeest op 27 oktober 1984 onthulden omwonenden een herdenkingskei in het plantsoen van de Coba Pulskenslaan. Op dezelfde dag bood een deputatie van het 83e Squadron van de Royal Air Force een Coba-plaquette aan, die een plaats kreeg in de Kapel O.L. Vrouw ter Nood.
De terracotta gedenksteen (43 x 58,5 cm) in de Stadscollectie werd in 1946 door het personeel van Publieke Werken geschonken aan de gemeente Tilburg ter plaatsing in deal van het bureaugebouw van Publieke Werken. Het opschrift (in geel geëmailleerde letters): ‘TIJDENS DE OORLOG 1940 . 1945 / IS VAN HET PERSONEEL VAN HET / BEDRIJF DER PUBLIEKE WERKEN / IN DE ONDERGRONDSE STRIJD / VOOR GOD EN VADERLAND / GEVALLEN / JACOBA M. PULSKENS’. Ter weerszijden van de symmetrisch opgestelde tekst een kolom oranje driehoekige ornamentjes. Onder het opschrift de Nederlandse Leeuw. Links van de leeuw en groen Latijns kruis met onderliggend rood Andreaskruis; het Latijnse kruis gekroond; links en rechts van deze groep twee gele sterren. Onder het geheel van de voorstelling een banderolle, aan de voorzijde rood-wit-blauw, aan de – omgekrulde – achterzijde, groen van kleur. Het paneel bestaat uit vijf aaneengevoegde terracotta delen. De gedenksteen is vermoedelijk vervaardigd door L.A.J.M. van Gils, technisch ambtenaar van Publieke Werken.
In de Stadscollectie bevindt zich ook nog het meubilair dat afkomstig is uit het huis van Coba Pulskens [SMT00539] en een Nederlandse vlag uit haar huis [SMT00540]. [RP]
Depot102